Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, “Cemevleri, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlanmadı. Yeni kurulan kurumumuz cemevlerinin ihtiyaçlarını, eksiklerini karşılamak için kurulmuş bir destek kurumu.” dedi.
Ersoy, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, Bakanlığının 2023 yılı bütçesi üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin soru ve tenkitlerini yanıtladı.
Özel tiyatrolara ve sinemaya dayanak sağlanmadığı tenkitlerini kabul edemeyeceğini belirten Ersoy, özel tiyatrolara verilen takviyenin 10 kat arttığını lisana getirdi.
Sinema takviyelerinde önemli bir artış yaşandığına işaret eden Ersoy, 1990-2002 yılları ortasında 5,4 milyon dolar olan sinema bölümü dayanağının, 2005-2022 ortasında 47 kat artarak 253,2 milyon dolara ulaştığını bildirdi.
Ersoy, Kapadokya Alan Başkanlığının çalışmalarının epey başarılı olduğunu, başkanlığın, siyaseten kimsenin yürek edemeyeceği yapıları yıktığını, bu kapsamda 400’den fazla kaçak yapının yıkıldığını anlattı. Ersoy, muhafaza imar planı bittikten sonra gerçek yapılanmalar olacağını, Kapadokya Alan Başkanlığının bu süreci hızlandırmak için çalıştığını tabir etti.
“Hiçbir cemevi bize bağlanmadı”
Ersoy, Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının, bir dayanak kurumu olduğunu vurgulayarak, “Cemevleri, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlanmadı. Yeni kurulan kurumumuz cemevlerinin ihtiyaçlarını, eksiklerini karşılamak için kurulmuş bir destek kurumu. Hiçbir cemevi bize bağlanmadı.” dedi.
Meclis’ten geçen kanuni düzenlemeyle cemevlerinin aydınlatma, su, bakım, onarım, imar sorunu gibi ihtiyaçlarının karşılanacağını dile getiren Ersoy, sözlerini şöyle konuştu:
“Bu kuruma bir müracaat yoksa yani bir eksik, ihtiyaç talebinde bulunulmamışsa cemevleriyle bir ilişkisi kurulmuyor. Cemevi kendi bize başvurursa, ‘Benim bu gereksinimlerimi karşılayın’ derse biz takviye oluyoruz. Sonuçta vatandaşın muhtaçlıklarını, taleplerini karşılamak devletin vazifesi. Devlet bununla ilgili çok önemli bir adım attı. Bu muhtaçlıkları karşılama vazifesini de bizim bakanlığımıza verdi. Biz de adım adım bunları gerçekleştireceğiz, Alevilik-Bektaşilik üzerine mastır ve doktorasını yapmış uzman arkadaşlar görevlendirilecek. Devlette birinci kez bir Alevi-Bektaşi cemevi meslek uzmanlığıyla ilgili bir alan açılmış oldu.”
Özel kopyalama harçlarına ilişkin bir soruyu da cevaplayan Ersoy, gelirin kanun ve yönetmeliklerle belirtilen usul ve esaslara göre meslek birliklerine, kültürel projelere ve yatırımlara harcandığını ve Sayıştay tarafından denetlendiğini kaydetti.
Ersoy, Telif Hakları Yasası çalışmalarının sene sonunda tamamlanmasının öngörüldüğünü, meslek birliklerinin uzlaşamamasından kaynaklanan sorunlar olduğunu vurgulayarak, “En sonunda onlara hakikaten gelirlerini arttıracak bir formül önerdim. Bu formülde ortalarında uzlaşmaya varmak üzereler. Kanun değişikliğine gerek kalmadan o işi de çözeceğimize emin olabilirsiniz.” dedi.
Turizm verilerinde, günübirlikçilere ilişkin sayıların da yer aldığı yönündeki eleştiriler üzerine Ersoy, bu sayının genel oran içinde yüzde 1’i geçmeyeceğini dile getirdi.
Ersoy, bazı milletvekillerinin, “turizmde rakip ülkelerle kıyaslandığında çok yeterli bir performans gösterilmediği” yönündeki eleştirilerin gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Hükümet olarak pandemiyi çok iyi yönettikleri için 2021’de diğer ülkelere göre çok hızlı bir çıkış yakaladıklarına dikkati çeken Ersoy, şöyle konuştu:
“2021’de 2020’ye nazaran oburlarının çok üzerinde çıkış yaptığınız için 2022’de çıkışımız onlar gibi olmamış olabilir. Gerçek anlamda doğruyu görmek istiyorsanız o zaman 2019 ile 2022’yi kıyaslamak lazım. Birinci 7 aylık datalar kıyaslamasını vereceğim size. 2019-2022 karşılaştırması kişi olarak İspanya eksi 18, İtalya eksi 29, Yunanistan eksi 12, Türkiye eksi 7 lakin yıl sonunda eksi 2 kapatacak. Ortada çok önemli fark var. Gelirlere bakarsak İspanya eksi 6, İtalya eksi 13, Yunanistan eksi 4, Türkiye artı 14, yıl sonu inşallah artı 20 ve üzerinde kapatacak.”
Ersoy, turizmciler için kişi başı gecelik gelirin önemli bir kalem olduğuna işaret ederek, “Bu da 2019’da 73 dolarmış, 2021’de 81 dolara, bu sene de 90 dolara çıkmış. Burada çok önemli bir artış var.” dedi.
“Gayet adil bir sistemimiz var”
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının (TGA) şeffaf olmadığına yönelik eleştirilere yanıt veren Ersoy, TGA yönetim kurulunun ağırlıklı olarak sektör temsilcilerinden oluştuğunu, hangi sektör paydaşının kaç koltuk alacağının TGA’ya yaptığı katkı payı oranınca belirlendiğini anımsattı.
Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, “Gayet adil bir sistemimiz var. 18 koltuğun yalnızca ikisi devletin. Buna karşılık katkı hissesi olarak kaynak aktarıyoruz bakanlık olarak. Parayı ödeyen bireylerin seçtiği temsilcilerin paranın nereye harcanacağına karar vermesi yani bütçelere biz karar vermiyoruz. Toplanan paranın nereye, nasıl harcanacağına idare konseyi karar veriyor.” dedi.
Kültür ve turizmin bütçesinin eşit dağıtılmadığına ilişkin eleştirilere değinen Ersoy, kültüre pozitif ayrımcılık yaptıklarını, özellikle turizmden gelen döner sermaye gelirlerini, yoğun şekilde kültür, sanata, kültürel yatırımlara ayırdıklarını söyledi.
-“Benim firmamın, ülkemi yatırım için tercih etmesinin nesi kötü”
Kendine ait bir firmanın devletten teşvik aldığı iddiasını yanıtlayan Ersoy, teşviklerin son 40 yıldır verildiğini ve sadece Türkiye’de değil, turizm geliri yüksek ülkelerde de uygulanan ve oralardan kopyalanan bir sistem olduğunu anlattı.
Bu teşviklerin, taahhütlerin gerçekleştirildiği oranda ve gerçekleştirdikten sonra kullanıldığını vurgulayan Ersoy, şunları kaydetti:
“Yani bu belgeyi size veriyor lakin taahhütlerinizi yerine getirdiğinizi ispatladıktan sonra yapıyor. Bu halde kullanıldığı için bilhassa firmaların yüksek oranda kullanması teşvik ediliyor. Yani bakanlık, devletler bunu teşvik ediyor. Zati ‘Nolur daha yükseğini al’ diye size geliyor. Özetle yurt dışında yatırım yapılması yerine ülkemizde yatırım yapılsın diye verilen teşvikler. Üstelik bu belgeyi almak için de bakan olmanıza gerek yok. Siz, bu salonda bulunan rastgele biri ya da rastgele bir yatırımcının, ‘turizm yatırımı yapıyorum’ demesi ve taahhütte bulunması kâfi. Yani kimsenin hakkını da gasp etmiş değiliz. Artık o denli bir şey çıkıyor ki benim firmamın, ülkemi yatırım için tercih etmesinin nesi berbat?”
İhracatçı Meclisinin verilerine göre, ilgili firmanın son 10 yılda konaklama sektöründe en fazla döviz getiren firma olduğunu belirten Ersoy, “Ben yapmıyorum. Benim firmam alıyor. Ben yokum bile. İçlerinde bile değilim. Firma kendi hayatına 20 yıldır nasıl devam ediyorsa devam ediyor. Firma da doğrusunu yapıyor. Kendi ülkesine de hizmet ediyor.” ifadelerini kullandı.
Üzerinde otel yapılmış tahsise sahip bir firmanın hisselerinin, kendi firmasınca satın alınmasına yönelik soruya ise Ersoy, “Burada asli süreç yerin tahsisi ise 2000 yılında yapılmış. Otel 2010’da hizmete girmiş, firmaların hisseleri de 2020’de olmuş. Burada benim bakan olarak kullandığım bir takdir yok. Bir firma gidiyor diğer firmanın paylarını satın alıyor. Büsbütün ticari bir süreç. Bunu güya şaibeli bir süreçmiş üzere göstermenin mantığını anlamıyorum.” karşılığını verdi.
(Sürecek)
